مطالعات کیفی
فهیمه چراغی - پژوهشگر
واژه Research در لغت بهمعنای پژوهش، تحقیق، کندوکاو، تجسس و کاوش است و Qualitative بهمعنای کیفی است. این دو واژه مجموعاً به معنای تحقیق و پژوهش کیفی است.
(Qualitative Researchمطالعات کیفی(
واژه Research در لغت بهمعنای پژوهش، تحقیق، کندوکاو، تجسس و کاوش است و Qualitative بهمعنای کیفی است. این دو واژه مجموعاً به معنای تحقیق و پژوهش کیفی است. تحقیق کیفی روشی است برای دستیابی به درک عمیقتر از هر آنچه که در حال تحقیق درباره آن هستید. این روش به شما درک درستی از وقایع، دادههای مربوط به گروههای انسانی یا اجتماعی و الگوهای گسترده در پشت پدیدهای که در حال تحقیق درباره آن هستید، میدهد.
انواع روش تحقیق کیفی
روشهای متعددی برای تحقیقات کیفی ارائه شده است. عمده ترین این روشها عبارتند از:
· روشهای کیفی مبتنی بر مصاحبه مانند تحلیل محتوا، تحلیل مضمون (تم)، روش دادهبنیاد (گراندد تئوری) و پدیدارشناسی
· روشهای کیفی مبتنی بر تحقیق کتابخانهای مانند مرور سیستماتیک، فرامطالعه، فراترکیب و فراتحلیل
· روش کیفی مبتنی بر آینده یا آیندهپژوهی
پژوهش کیفی برای درک و تبیین پدیدههای پیچیده اجتماعی از دادههای کیفی نظیر دادههای حاصله از مصاحبه، مشاهده مشارکتی، مستندات، پرسشنامه و ... استفاده میکند. پیدایش تحقیق کیفی به وجود عامل انسانی مربوط میشود. در این روش برای دیدگاههای افراد مورد تحقیق ارزش قایل میشوند، محقق و تحقیقشونده با یکدیگر در رابطه متقابل در نظر گرفته میشوند، هم به توصیف میپردازد و هم تبیین و برای گردآوری داده به گفتهها و رفتارهای قابل مشاهده افراد تکیه میکند.
روشهای کیفی، بیش از هر چیز، توصیف واقعیتهای روزمره در زندگی اجتماعی را به عهده دارد، و از طریق عقل سلیم همراه با تحلیل ها و تفسیرهای استقرایی فرضیه ای را به وجود میآورد که قبل از انجام دادن پژوهش قابل پیشبینی نبوده، یا از پیش تعیین نشده است. به زبان سادهتر، باید گفت که یافتههای پژوهشهای کیفی گاها حاصل مطالعات و بررسیهای غیرنظاممند یا فارغ از قانونها تغییرناپذیری است که از پایین به بالا و با شیوههای از جزء به کل پدیدار میشوند.
اخیراً مطالعات کیفی در میان رشتههای دانشگاهی و علمی به طور فزایندهای محبوب شدهاند. دلایل زیادی برای این محبوبیت وجود دارد؛ از جمله مزایایی که دادههای کیفی میتوانند برای یک مطالعه یا پروژه خاص داشته باشند:
مزایای تحقیقات کیفی:
تحقیقات کیفی برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط پیچیده مفید است.
تحقیقات کیفی اجازه میدهد تا یک دیدگاه انسانی و درونگرایانه در تحقیقات گنجانده شود.
دادههای کیفی جمعآوریشده بر اساس جهانبینی شرکتکننده است و نه جهانبینی ایجاد شده توسط محقق.
از دادههای کیفی میتوان برای تفسیر نحوه تعامل افراد با چیزهایی مانند ضریب هوشی یا ترس استفاده کرد.