داوری مقالات علمی چیست؟

فرآیند داوری به عنوان یک نیاز برای انواع فعالیت‌های علمی، مانند چاپ مقاله در مجلات ، ارائه پیشنهاد برای یک پروژه ی علمی،  نگارش پروپوزال برای ارائه در کنفرانس، یا چاپ  نسخه خطی کتاب برای انتشارات است .  

قبل از انتشار یک مطلب علمی ، داوری آن  به عنوان فیلتر کنترل کیفیت عمل می کند. به طور معمول، سردبیر هر مجله مطالب علمی دریافتی را به تعدادی از داوران واجد شرایط (متخصصان شناخته شده در زمینه مربوطه می دهد)،. سپس داوران نقد مفصلی را در راستای عدم پذیرش ، پذیرش با اصلاحات کلی و یا جزئی یا پذیرش همانطور که هست ارائه می کنند.

اصولا نویسندگان مقاله در ابتدا مقاله را به یک مجله معتبر ارسال می کنند، و در صورت عدم پذیرش اقدام به انتخاب ژورنال دیگری می نمایند و تا زمانی که مجله ی دیگری آن را بپذیرند ، این روند ادامه پیدا می کند . این همیشه به این معنی نیست که مقاله از کیفیت پائینی برخوردار بوده است ( معتبرترین مجلات تعداد زیادی مقاله ارسالی دارند و می‌توانند مرتبط‌ترین یا مهم‌ترین مطالعات را انتخاب کنند) . اما گاهی اوقات به این معنی است که مقاله ی ارسالی شما متوسط ​​یا حتی ضعیف است. در این خصوص اگر انتخاب ژورنال به لحاظ حوزه ی کاری درست انجام شده باشد، در صورت نامناسب بودن و کیفیت پایین مقاله بدون وارد شدن در پروسه ی داوری توسط سردبیر رد می شود که تحت عنوان fast reject  از آن یاد می شود. بنابر این انتخاب ژورنال مناسب با کیفیت مقاله ی نوشته شده بسیار حائز اهمیت می باشد چرا که شرایط fast reject سبب از بین رفتن وقت و انگیزه محققین می گردد و به علت عدم داوری هیچ پیشنهاد علمی و سازنده ای دریافت نمیگردد. در خصوص انتخاب ژورنال مناسب گاهی اوقات سامانه های Journal Finder  کمک کننده است ولی به طور کلی این مرحله از فرآیند مقاله نویسی بسیار حائز اهمیت و پیچیده می باشد که با شرکت در کارگاههای آموزشی نویسندگان می توانند در این زمینه توانمند شوند .

داوری مقالات گاهی اوقات به صورت Blind  انجام میگیرد و محقق نمیداند داور مقاله چه کسی است و داور نیز از نویسندگان و وابستگی سازمانی آنها اطلاعی ندارد. گاهی اوقات داوری به صورت Open بوده و داور از اسامی نویسندگان مطلع می باشد . در آینده فعالیت های علمی پیش بینی می گردد برخی محتویات علمی بدون داوری منتشر شده و داوران مقاله همان خوانندگان مقاله باشند که با درج نظرات خود ارزش کار ارئه شده را مشخص میکنند .