منابع علمی رسمی و غیر رسمی

برای انجام هر پروژه تحقیقاتی جدید محقق در ابتدا لازم است مروری بر منابع علمی داشته باشد و با تسلط بر آنچه تاکنون انجام شده است در خصوص مرتفع نمودن شکاف های موجود در دانش فعلی راهکار مناسب ارائه دهد. به طور کلی دو دسته ی عمده منبع علمی وجود دارد.  دسته ی اول منابع رسمی یا Official Literatureو دسته ی دوم منابع غیر رسمی (خاکستری) یا Unofficial / Gray (Grey) Literatureهستند.

سردسته  منابع رسمی مقالات منتشرشده در ژورنالها و کتب هستند. ژورنالهای علمی بصورت چاپی/ الکترونیک یا فقط بصورت چاپی یا  فقط بصورت الکترونیک در دسترس محققین قرار می گیرند.

اگر ژورنالهای علمی فرایند داوری همتا را داشته باشند Peer-reviewed Journalتلقی می شوند که در کشور ما معادل مجله ی علمی پژوهشی است.

در این فرآیند مقاله برای فردی که به لحاظ علمی همتای نویسنده است،  ارسال می شود تا داوری ملاک انتخاب مقاله برای انتشار قرار بگیرد. از سویی  ممکن است یک ژورنال مقاله ای را چاپ کند ولی فرآیند Peer-reviewedرا نداشته باشد که در این خصوص بیشتر اهداف تجاری در ژورنال مد نظر است یا برای اطلاع رسانی عمومی است.

در مقابل منابع رسمی، منابع غیر رسمی یا Unofficial / Gray (Grey) Literatureرا داریم  که جهت انجام جستجوی جامع باید مورد توجه محققین  قرار گیرند تا دچار سوگیری انتشار نیز نشویم.

منابع غیر رسمی منابعی هستند که به صورت ادواری منتشر نمی شوند و عمدتا متعلق به گروه خاصی هستند. بخش اعظم آن شامل : مقالات کنفرانس ها، گزارش پژوهش ها، پایان نامه ها، گزارشات سازمانی، پروتکلهای ثبت شده در سامانه ها و... هستند. مثلا کتابچه خلاصه مقالات کنفرانس پس از یک داوری ساده منتشر می گردد که منبع خاکستری تلقی می شود.

از پایگاه های اطلاعاتی که برای بررسی منابع خاکستری در دسترس هستد، می توان به پایگاه اسکوپوس  برای کنفرانس ها و پروکوئست برای پایان نامه ها اشاره کرد. همچنین پرس و جو از متخصصین و خبرگان یک حوزه تحقیقاتی محقق را با کنفرانس های مهم آن حوزه آشنا می کند.